Skolioza kręgosłupa u dzieci – jak diagnozować i leczyć?

Skolioza, nazywana również bocznym skrzywieniem kręgosłupa to problem, który dotyczy ogromnej liczby dzieci w różnym wieku. Bardzo często objawia się ona niesymetrycznym ustawieniem tułowia, nierównymi barkami oraz zniekształceniem klatki piersiowej. Samo skrzywienie ma jednak charakter trójpłaszczyznowy, co oznacza, że jest ono nie tylko w płaszczyźnie czołowej, ale również strzałkowej oraz poziomej. O obecności skoliozy mówi się jednak dopiero w momencie gdy skrzywienie w płaszczyźnie czołowej przekracza 10%. Co warto wiedzieć na temat schorzenia i w jaki sposób przebiega rehabilitacja?

Co jest przyczyną skoliozy?

U osób, które mają problem z wadą postawy zauważalny jest zupełnie inny kształt kręgosłupa. Zamiast łuku, który jest naturalnym zjawiskiem, bardziej przypomina on literę S. Skrzywienie najczęściej pojawia się w odcinku piersiowym lub między piersiowym a lędźwiowym. Jakie są przyczyny tego zjawiska? Niestety trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, z uwagi na fakt, iż większość przypadków to skolioza idiopatyczna, czyli niezwiązana z aktywnością dzieci oraz ich trybem życia. Niemniej jednak, można wymienić kilka czynników, które zwiększają ryzyko jej pojawienia się.

• Wady kręgosłupa mogą być związane ze zbyt wczesnym pionizowaniem dziecka oraz zbyt wczesnym sadzaniem. Oprócz tego, wśród przyczyn wymienia się noszenie kilkumiesięcznego malucha w pozycji pionowej w nosidełku.
• Wskazuje się także na niewłaściwą postawę. Dzieci, które siedzą na jednej pięcie, leżą na boku z głową podpartą na łokciu lub spędzają długie godziny przed komputerem, który ma monitor ustawiony po skosie są bardziej narażone na pojawienie się schorzenia.

Przyczyny mogą mieć też charakter wrodzony i wynikać np. ze zmian w budowie kręgów lub dystrofii mięśniowej.

W jaki sposób diagnozuje się wadę kręgosłupa?

Rozpoznanie skoliozy nie jest trudne i doświadczony ortopeda jest w stanie zauważyć problem gołym okiem. Aby potwierdzić diagnozę, wykonuje się zdjęcie rentgenowskie, co najmniej w dwóch projekcjach, w pozycji stojącej. Wielkość skrzywienia określa się metodą Cobba, przy czym przy schorzeniach do 50º wymagana jest rehabilitacja i leczenie zachowawcze, zaś powyżej 50º konieczna jest operacja.

Jak przebiega leczenie skoliozy?

Proces leczenia jest zazwyczaj długotrwały, a jego efektywność zależy przede wszystkim od dopasowania odpowiednich metod. Spore znaczenie ma wczesne wykrycie schorzenia, gdyż zapewnia większą skuteczność zabiegów i ćwiczeń. Metoda leczenia zależy od wieku dziecka, stopnia skrzywienia oraz rodzaju skoliozy. Jego celem jest całkowite pozbycie się deformacji lub jej znaczne zmniejszenie, a także utrwalenie korekcji i zatrzymanie dalszego zniekształcenia.

Rehabilitacja to najczęściej specjalistyczne ćwiczenia, które wykonuje się pod okiem specjalistów oraz w domu. Celem aktywności tego typu jest odciążenie określonych partii kręgosłupa, zwiększenie poziomu elastyczności, wzmocnienie mięśni i wymuszenie prawidłowego ustawienia kręgosłupa. W przypadku pacjentów, u których zdiagnozowano kąt skrzywienia większy niż 20% konieczne jest założenie gorsetu ortopedycznego.

Dzieci ze skrzywieniem kręgosłupa powinny być aktywne fizycznie, nie zaleca się jednak wykonywania skoków. Szczególnie polecane jest pływanie. Oprócz tego wykonuje się masaże. Z uwagi na szybkość z jaką rosną dzieci, niezbędna jest stała kontrola skrzywienia u specjalistów. Warto pamiętać o tym, iż nieleczona skolioza może prowadzić do zmian zwyrodnieniowych, ograniczenia ruchomości i dolegliwości bólowych.